Twee generaties op energieneutrale woonark, Amsterdam

Anderhalf jaar geleden kochten Sandra en Erwin de ark van Sandra’s ouders aan het Jaagpad bij de Schinkel in Amsterdam. Sandra is op die plek opgegroeid, haar ouders wonen er al bijna veertig jaar. En ze blijven er wonen, met z’n vieren nu, twee generaties op een ark. De oude ark heeft begin 2017 plaatsgemaakt voor één nieuwe. En die is energieneutraal.

Korte tijd woonden ze er met z’n vijven, maar de zoon van Sandra en Erwin is het huis uit. De ouders wonen beneden, waar alles gelijkvloers is. Erwin en Sandra wonen boven. De echtparen hebben beide een eigen woon-, en slaapkamer, maar andere ruimtes als de keuken, badkamer, gang en trap zijn gedeeld. Sandra: ‘Wij moeten naar beneden voor de badkamer en de keuken. Mijn ouders naar boven voor de wasmachine.’ Die gedeelde keuken is ook een bewuste keuze. Het is gezellig, en samen koken is heel energiezuinig. ‘We koken voor beide gezinnen in één keer en meestal ook nog voor twee dagen. Dat kost minder elektriciteit en minder menselijke energie.’

Hoe dan ook van het gas af

Dat de nieuwbouw energieneutraal moest worden was voor Sandra en Erwin meteen duidelijk. Ze wilden hoe dan ook van het gas af. Wie goed kijkt ziet de 21 zonnepanelen op het dak liggen. Binnen is de enige zichtbare duurzame ingreep een infraroodpaneel boven de bank. Maar dat is een extraatje. Het basisconcept is onzichtbaar en eigenlijk heel eenvoudig: goede isolatie in combinatie een warmtepomp, lage temperatuur vloerverwarming en de zonnepanelen.

‘Ik dacht hè, we hebben toch geen vloerverwarming in de bak?’

Tijdens de bouw van hun ark zijn Sandra en Erwin regelmatig in Urk gaan kijken. Het was even schrikken toen Sandra in de bak een heel leidingenstelsel met buizen zag aangelegd. Hè, we hebben toch geen vloerverwarming in de bak? Het waren de leidingen van de warmtepomp. De bron van de warmtepomp ziet er dus net zo uit.

Hoe het werkt? Door de buizen loopt een koudevloeistof, een vloeistof met een bijzonder laag kook-, of damppunt. In dit geval is een temperatuur van drie graden in de bak al voldoende om de vloeistof te laten verdampen. De warmtepomp verhoogt vervolgens de druk. Daardoor stijgt het kookpunt en dus ook de temperatuur van de damp, maximaal tot zo’n 65 graden Celsius. Wanneer de damp de gewenste temperatuur heeft, zorgt het systeem voor condensatie. De vloeistof kan de gewonnen warmte nu afstaan, bijvoorbeeld aan water dat je opslaat in buffervat. Erwin: ‘Wat de warmtepomp zowel energetisch als financieel interessant maakt, is dat hij gemiddeld 20 procent elektriciteit gebruikt om daar 100 procent warmte van te maken.’

Omdat de woning bijzonder goed geïsoleerd is, volstaat een temperatuur van 23 tot 30 graden Celsius voor de vloerverwarming. Het tapwater krijgt een temperatuur van 56 graden. Eens per week zorgt het systeem er automatisch voor dat de temperatuur stijgt naar 65 graden, dit om legionella te voorkomen. De warme kraan in de keuken staat zo ver van het vat dat het warmteverlies te groot zou zijn. Daar verwarmt een instant heater, een klein elektrisch apparaat direct het koude kraanwater.

Ervaringen

Prettig zijn de constante temperaturen die per ruimte regelbaar zijn. Het infraroodpaneel, bedoeld om het lokaal net iets warmer te maken, is bij Sandra en Erwin nog niet aan geweest. Beneden wel, maar dat had ook te maken met het inregelen, zegt Erwin. Hij heeft inmiddels de temperatuur van het water in de leidingen aangepast. Hoe warm dat water nu is? Erwin zoekt het uit. Op zaterdag 2 december, als het in Amsterdam mist en licht vriest, is de temperatuur van het water voor de vloerverwarming 27 graden. Daar brand je je voeten niet aan, maar je voelt het nu wel. Binnen is het ruim 21 graden.

Blij van elk nieuw record

Waar de bewoners blij van worden zijn steeds weer nieuwe records. Erwin: ‘ik werk in de automatisering, ik ben een beetje een nerd. We hebben onze zonnepanelen-inverter , via ons WiFi netwerk op internet aangesloten. Elke 5 minuten kan je aflezen hoeveel je hebt opgewekt. Je kan allerlei grafieken zien over je opbrengst en verbruik.’

Sandra: ‘Het is een prettig idee, dat we niet meer aan het gas gekoppeld zitten. Als ik op het journaal berichten zie over mensen in Groningen en de aardbevingen, dan denk, daar doen wij niet aan mee. Niet meer. ‘

Als je iets anders had mogen doen?

‘Achteraf had ik misschien een zonnepaneel minder gelegd,’ zegt Erwin, ‘om plaats over te houden voor een windturbine. Want het waait hier vaak, ook ’s nachts en in de winter, als je de elektriciteit het meeste nodig hebt.’Erwin houdt de ontwikkelingen goed in de gaten. Ooit kan er beste ruimte gemaakt worden.

 

Dit artikel is gepubliceerd in Vlot, december 2017.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *